Ayın Problemi

Ayın Problemi: Tuzumuz yoksa elde edelim!
(Ekim problemi)

Öğrencilere farklı saflıklarda bulunan tuzlu sulardan birisi verilir ve farklı maddeleri birbirlerinden ayıracakları bir deney tasarlamaları istenir. Buradaki amaç, yemeklerde kullanılan sodyum klorür (sofra tuzu) elde etmektir. Hazırlanan deney tasarımı endüstride bu amaçla kullanılan süreçle karşılaştırılır ve değerlendirmeler yapılır. Konu alanı: Kimya Süre: İki ders saati (90 dakika) Hedef grup: Ortaokul Yaş: 13-15, ancak biraz daha kolaylaştırılmış şekli ile daha alt yaş gruplarında da kullanılabilir.

Araştırma ve sorgulamaya dayalı öğrenmenin temel yaklaşımları

• Olayları araştırmak
• Deney tasarlamak
• Sistematik olarak deney yapma
• Yorumlama ve değerlendirme

İş dünyası ile bağlantı
Bağlam: Maddeleri birbirinden ayırmak kimya endüstrisinin temel görevlerinden birisidir.
Roller: Öğrenciler açık olarak tanımlanmış bir görev üzerinde gruplar halinde çalışırlar.
Etkinlik: Etkinlikler, bir laboratuvar/fabrika veya işletmede nasıl çalışılıyorsa ona benzer bir şekilde yürütülür.
Ürün: Sofra tuzu
İlgili Meslek: Kimya mühendisliği

Mevcut materyaller:

• Öğretmenler için yönerge (Word veya  pdf)
• Çalışma yaprağı (Word veya  pdf)
• Film: http://www.youtube.com/watch?v=VM7HeserH0U
• https://www.youtube.com/watch?v=DELQVtwevow
• http://www.maden.org.tr/resimler/ekler/8bf09f5fceaea80_ek.pdf
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Sodyum
• http://www.planet-schule.de/warum_chemie/salz/themenseiten/t7/s1.html
• Überblick über die Salzproduktion
• ullmann sodium chloride

Diğer yaş gruplarına muhtemel uyarlamalar
Diğer sınıflardaki ders içeriklerini bilen öğretmenler hangi ön bilgilerin gerekli olabileceğine karar verirler.
Ekler:
Öğrencilere Hollanda’da yemek tuzu yapımını anlatan filmden belirli bir parça izletilir.
Filmi başlat (Akzo Nobel, ilk 60 saniye)
Film, tuz fabrikasına tuzlu suyun geldiğinde durdurulur.
Filmi başlat  "Doğaya en az etki" gelene kadar
Öğrenciler daha sonra sürecin üretim görevi ile yüzleştirilirler: Tuz üretme fabrikasında mühendis olarak çalışmaktasın. Senden tuzlu suyu, tuz ve su olarak ayrıştırmak için bir yöntem geliştirmen istenmektedir. Yemeklik tuz elde etmek için; tuzlu sudan bir miktar örnek sana verilmektedir. Deney materyallerinden istediğini kullanabilirsin.
Tuzlu su: Tuzlu sudaki karışım öğrencilerin yeteneklerine göre farklı olabilir. Tuzlu suyun maddeleri öğrencilerin yeteneklerine göre aşağıdaki şekilde seçilebilir:

• Sodyum klorür (yemek tuz)
• Kum
• Taş
• Kalsiyum sülfat (çok kolay çözünebilme)